Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η μονή , έτος ιδρύσεώς της το 1715, οφείλει την ονομασία της στο γεγονός ότι η εικόνα της Θεοτόκου βρέθηκε αναρτημένη πάνω σε ένα καλάμι, στην κορυφή βράχου.Σ ώζονται το καθολικό (μονόχωρος τρουλαίος ναός με δίτοξο καμπαναριό, αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου) κελιά και δεξαμενή.
Στο πλαίσιο της μεγαλύτερης αναφιώτικης γιορτής, του πανηγυριού της Παναγίας της Καλαμιώτισσας στις 7-8 Σεπτεμβρίου, η εικόνα της Παναγίας μεταφέρεται από τη μονή της Ζωοδόχου Πηγής στην κορυφή του Καλάμου, στην παλαιά μονή, όπου ακολουθεί ολονύχτια τελετή. Η επιστροφή γίνεται το επόμενο πρωινό.
