Το εκκλησιαστικό Μουσείο της Ιεράς Μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου στεγάζεται στην ανατολική πτέρυγα της Μονής Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας.Η Μονή βρίσκεται βορειοανατολικά της Ξάνθης, πάνω από τη συνοικία του Σαμακώβ και ιδρύθηκε κατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο. Η Συλλογή των εικόνων και των άλλων κειμηλίων του Εκκλησιαστικού Μουσείου συστάθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 από τον τότε Μητροπολίτη Ξάνθης Αντώνιο. Τα κειμήλια προέρχονται είτε από τα μοναστήρια της περιοχής ή από τους ενοριακούς ναούς. Εκθέματα του μουσείου αποτελούν οι συλλογές από φορητές εικόνες, αργυρά λειτουργικά σκεύη, χειρόγραφα , έντυπα ,λειτουργικά βιβλία και ξυλόγλυπτα. Τα εκθέματα χρονολογούνται από το τέλος της Βυζαντινής περιόδου μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα και παρουσιάζουν ένα πανόραμα της ιστορίας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης στην περιοχή της Θράκης.
