Το Βαπτιστήριο, αφιερωμένο στον πολιούχο άγιο της Φλωρεντίας, έχει ένα οκτάγωνο σχέδιο και ένα οκτάγωνο φανό?? με τρούλο. Στο εξωτερικό είναι ενδεδυμένο με έγχρωμο μάρμαρο με γεωμετρικά σχέδια, λευκό μάρμαρο Καράρα και πράσινο μάρμαρο Πράτο, που είναι τυπικά της αρχιτεκτονικής της Φλωρεντίας. Στις τρεις πλευρές υπάρχουν τρεις μεγάλες πόρτες που είναι διάσημες για τις διακοσμήσεις τους. Οι παλιότερες είναι οι Νότιες Πόρτες κατασκευασμένες από τον Αντρέα Πισάνο γύρω στο 1330 (με θέα την Οδό ντει Καλζαιουόλι). Οι πόρτες αποτελούνται από 28 τετράφυλλα φατνώματα, που απεικονίζουν σκηνές από τη ζωή του Αγίου Ιωάννη. Οι Βόρειες Πόρτες κατασκευάστηκαν από τον Λορέντζο Γκιμπέρτι (1403-1424) και αφηγούνται «Ιστορίες της Ζωής και των Παθών του Χριστού» παρμένες από την Καινή Διαθήκη. Οι πόρτες μπροστά από τον Τρούλο είναι οι όμορφες χρυσές Πόρτες του Παραδείσου, επίσης κατασκευασμένες από τον Γκιμπέρτι, και απεικονίζουν σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη. Επάνω από τις Πόρτες ήταν στημένες τρεις διαφορετικές ομάδες αγαλμάτων: επάνω από τις Νότιες Πόρτες τα περίφημα μπρούτζινα απεικόνιζαν τον «Αποκεφαλισμό του Αγίου Ιωάννη» φτιαγμένα από τον Βιτσέντζο Ντάντι, τα οποία αποκαταστάθηκαν το 2008 και τώρα εκτίθενται στην «Όπερα του Μουσείου του Τρούλου» (΄Οπερα ντελ Ντουόμο). Πάνω από τις Βόρειες Πόρτες υπήρχε η ομάδα των μαρμάρινων αγαλμάτων φτιαγμένα από τον Τζιοβάννι Φραντζέσκο Ρουστίτσι, και απεικόνιζαν τον Ιωάννη τον Βαπτιστή να κηρύττει στους Φαρισαίους και Σαδδουκαίους (1506-1511). Πάνω από τις Πόρτες του Παραδείσου ήταν η «Βάφτιση του Χριστού» του Αντρέα Σανσοβίνο και ένας ΄Αγγελος του Ιννοσένζο Σπινάτσι, που προστέθηκε το 1792. Το εσωτερικό αξίζει μια ειδική επίσκεψη για τα όμορφα μωσαϊκά του 13ου αιώνα πάνω από τον τρούλο, το μαγευτικό μωσαϊκό μαρμάρινο λιθόστρωτο με γεωμετρικά σχέδια και ανατολίτικα ζωδιακά μοτίβα. Υπάρχει επίσης η μνημειακή τύμβος του Μπαλαντασσάρε Κόζα-Αντιπόπε Τζούλιους ΧΧΙΙΙ. Φτιαγμένο από τον Ντονατέλλο και Μεκελότσο μεταξύ 1422 και 1428. Στις αρχές του 14ου αιώνα η Τέχνη του Καλιμάλα – Συντεχνία Εμπόρων Μαλλιού – ανακοίνωσε έναν δημόσιο διαγωνισμό για το σχεδιασμό των Βόρειων Πορτών του Βαπτιστηρίου. Πολλοί καλλιτέχνες πήραν μέρος στο διαγωνισμό αυτό, συμπεριλαμβανομένων και σπουδαίων καλλιτεχνών όπως ο Γκιμπέρτι και ο Μπρουνελλέσι. Κάθε καλλιτέχνης έπρεπε να σχεδιάσει ένα τετράφυλλο πλαίσιο, που θα αναπαριστούσε την «Θυσία του Ισαάκ». Ο Γκιμπέρτι δημιούργησε ένα ισορροπημένο και λεπτομερές πλαίσιο. Από την άλλη μεριά, η δουλειά του Μπρουνελλέσι ήταν δραματική: ο Ισαάκ σπαρταράει από τον πόνο, οι υπηρέτες στο προσκήνιο είναι πολύ ρεαλιστικοί. Ο Γκιμπέρτι κέρδισε τις καρδιές των κριτών και έτσι του ανατέθηκε η δημιουργία των Ανατολικών Πορτών. Οι Πύλες του Παραδείσου πήραν το όνομά τους από τον ίδιο τον Μιχαήλ ΄Αγγελο όταν, κοιτώντας τις πόρτες, αναφώνησε: «είναι τόσο όμορφες που θα ήταν τέλειες για τις πύλες του Παραδείσου». Οι πόρτες αποτελούνταν από 10 ορθογώνια πλαίσια, τοποθετημένα σε δύο σειρές. Οι σκηνές της Παλαιάς Διαθήκης απεικονίζονταν από αριστερά προς τα δεξιά και από επάνω προς τα κάτω. Υπήρχαν επίσης 24 μικρά μπούστα, οι περίφημες Φλωρεντίνες, μεταξύ των οποίων θα βρείτε την αυτοπροσωπογραφία του Γκιμπέρτι. Τα αυθεντικά πλαίσια των Θυρών του Παραδείσου εκτίθενται τώρα στο Μουσείο ΄Οπερας ντελ Ντουόμο, οι άλλες εκεί είναι αντίγραφα.
Πρόσβαση: Περιμετρικά από τον ναό υπάρχουν πολλές στάσεις που εξυπηρετούνται από πολλές γραμμές συμπεριλαβανομένων και των κεντρικών C1 και C2.
