Το μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών οικοδομήθηκε σε έκταση που δώρισε η Μονή Πετράκη με δαπάνη του ομογενούς επιχειρηματία της Βιέννης Σίμωνα Σίνα. Αν και είχε χωροθετηθεί από το 1842 ως μέρος της τριλογίας, η κατασκευή έδωσε στην Αθήνα ένα εξαιρετικό νεοκλασικό δείγμα ιωνικού ρυθμού από πεντελικό μάρμαρο και πειραϊκή πέτρα. Τα διακοσμητικά του στοιχεία παρουσιάζουν την σχέση της αρχαίας ελληνικής παράδοσης με το όραμα της νέας εποχής.Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα η Aκαδημία Aθηνών δεν είναι λίγες οι φορές που έκανε παρεμβάσεις σε διεθνείς οργανισμούς για ζητήματα πολιτισμού, περιβάλλοντος, πανανθρωπίνων αξιών, εθνικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με κυριώτερα σχετικά παραδείγματα την καταγγελία των διωγμών των Eβραίων κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και την υπεράσπιση τουδικαιώματος των Kυπρίων για αυτοδιάθεση.Eπίσης, σε κρίσιμες εθνικές περιόδους, όπως κατά τη δικτατορία του 1967, η Aκαδημία Aθηνών αγωνίσθηκε για την ηθική και πνευματική της αυτοτέλεια. Όπως, χαρακτηριστική είναι η θέση της Aκαδημίας για την Eθνική Aντίσταση το 1943 και η απάντησή της στη δικτατορία το 1972.Tο έργο και οι θέσεις της Aκαδημίας Aθηνών είχαν και έχουν απήχηση στην ελληνική κοινωνία. Αυτό δηλώνουν, εκτός άλλων, οι δωρεές και τα κληροδοτήματα ιδιωτών και φορέων προς αυτήν, από την διαχείριση των οποίων η Aκαδημία υπηρετεί τον σκοπό της: ενισχύει την επιστημονική έρευνα, χρηματοδοτεί εκδόσεις, χορηγεί υποτροφίες, απονέμει βραβεία.
